Waa maxay Financial planning: Qeexitaankeeda, Qaybaheeda, Ujeedadeeda, iyo Muhiimadeeda?

 

Financial planning ama sida luqada somaliga lagu dhaho Qorshaynta maaliyadeed haddii aan hordhac kaa siiyo waa sawir dhamaystiran oo ku saabsan dhaqaalahaaga hadda, yoolalkaaga maaliyadeed iyo xeelad kasta oo aad dejisay si aad u gaadho yoolalkaas. Intaa kadib

Mawduceena manta  waxa ay ujeedadiisu tahay in uu u guntado waa maxay:

      -   nuxurka qorshayaasha maaliyadeed, sahaminta macnahooda.

      -   furfuridda ujeeddadooda.

      -  iyo kala qaybinta qaybaha muhiimka ah,ee si wadajir ah gacan uga geysta guusha maaliyadeed.

Hadaba :

Waa maxay qorshaynta maaliyeed?

Qorshaynta maaliyeed waa habka dejinta iyo xaqiijinta yoolalka maaliyadeed , ee shirkadaha ama ururada iyada oo loo marayo maaraynta saxda ah ee hantida. 

Qorshaynta maaliyadeed waxa ay ku lug leedahay qiimayn dhamaystiran oo lagu sameeyo qofka xaaladiisa lacag (dakhliga, kharashka, deynta, iyo kaydinta) iyo waxa laga filayo mustaqbalka (maalgashi). Waxaa loo abuuri karaa si madax banaan ama iyadoo lala kaashanayo ama maareynta khataraha maaliyeed, si qorshayaal maaliyadeed oo shahaado leh  loo hubiyo  iyo in yoolalka maaliyadeed la gaadhay.

Qorshaynta maaliyeed sidoo kale waxaa ay maareeysaa ama maamushaa khataraha maaliyeed waxaa ka mid noqon kara kala-duwan: maalgashiga, ka hortagga khasaaraha iman kara, maaraynta socodka lacagta caddaanka ah, maaraynta deynta, iyo horumarinta qorshayaasha lama filaanka ah.

 

Qorshaynta maaliyeed Waxay ku siin kartaa hagitaan maaliyadeed si aad ugu diyaar-garowdo inaad ka soo baxdo waajibaadkaaga iyo ujeedooyinkaaga. Waxa kale oo ay kaa caawin kartaa inaad la socoto horumarkaaga sannadaha oo dhan ee ku aaddan wanaagga dhaqaale.

 

Qaybahaha Qorshaynta maaliyeed.

Qorshaynta maaliyaddu waxay ka kooban tahay dhinacyo kala duwan oo ah maaraynta lacagta iyo gaaritaanka yoolalka maaliyadeed. Noocyada kala duwan ee qorshaynta maaliyadeed waxay diiradda saaraan meelo gaar ah oo ka mid ah nolosha maaliyadeed ee qofka ama ururka. Waa kuwan qaar ka mid ah noocyada guud ee qorshaynta maaliyadeed:

 

1. Qorshaynta Shakhsi ahaaneed:

 

      -        Miisaaniyadda: Abuurida qorshe faahfaahsan ee ku saabsan dakhliga iyo kharashyada si loo xaqiijiyo xasilloonida maaliyadeed.

      -        Kaydinta iyo Maalgelinta: Dejinta xeelado lagu badbaadinayo lacagta iyo maalgelinta hantida kala duwan si loo dhiso hantida waqti ka dib.

      -        Qorshaynta Hawlgabka: Qorshaynta hawlgab dhaqaale oo  sugan, oo ay ku jiraan xeeladaha kaydinta iyo maalgashiga muddada dheer.

 

2. Maareynta Khatarta:

 

      -        Qorshaynta Caymiska: Aqoonsiga iyo maaraynta khataraha iyada oo la marayo qaybaha caymiska sida nolosha, caafimaadka, hantida, iyo caymiska masuuliyada.

     -        Sanduuqa Gurmadka Degdegga ah: Abuuritaanka sanduuq lagu daboolo kharashyada lama filaanka ee imaan kara ah iyo xaaladaha degdegga ah ee maaliyadeed.

 

3. Qorshaynta Cashuurta:

 

      -        Waxtarka Canshuurta: Qaabeynta arrimaha maaliyadda si loo yareeyo deymaha canshuurta.

      -        Maalgelinta Faa'iidada Cashuurta: Isticmaalka baabuurta maalgashiga leh ee faa'iidooyinka cashuurta kordinaya, sida xisaabaadka hawlgabka iyo qorshayaasha kaydka qaarkood.

4. Qorshaynta Maalgelinta:

 

      -        Qoondaynta Hantida: Kala-duwanaanida maalgelinta shirkadda ee lagu maalgalinayo noocyada kala duwan ee hantida si loo maareeyo khatarta.

      -        Maareynta Portfolio: in Si firfircoon ah u maareyo maalgashigaga si loo gaaro yoolalka maaliyadeed.

      -        Qiimaynta Dulqaadka Khatarta: Qiimaynta awoodda shakhsiga ama ururka/ganacsiga ee u adkeysan kara khatarta maalgashiga ee imaan doona.

5.Maamulka deynta:

     -        Xeeladaha Dhimista Deynta: Dejinta qorshooyin  waxtar leh oo hufnaan si  deynta loogu bixiyo.

     -        Maareynta credit: Kormeerida iyo maaraynta buundooyinka credit iyo isticmaalka credit.

6.Qorshaynta Maaliyadeed ee Ganacsiga:

 

      -        Miisaaniyada Ganacsiga: Qorshaynta iyo maaraynta dhaqaalaha ganacsiga.

      -        Maareynta socodka lacagta caddaanka ah: Xaqiijinta helitaanka lacag caddaan ah oo ku filan hawl maalmeedka.

      -        Saadaasha dhaqaalaha: Odoroska waxqabadka maaliyadeed ee mustaqbalka.

 

7. Qorshaynta Waxbarashada:

 

       -        Keydka Kulliyadda: Qorshaynta kharashka waxbarashada iyo meel marinta dhaqaalaha carruurta ama waxbarashada gaarka ah.

       -        Xisaabaadka Maalgelinta Waxbarashada: Isticmaalka xisaabaadka faa'iidada leh ee cashuuraha ee kharashaadka waxbarashada.

 

Waxaa muhiim ah in la ogaado in noocyada qorshaynta maaliyadeed ay inta ka badantahay oo ay  is dul-saaran yihiin, waxaana laga yaabaa in qorshe maaliyadeed oo dhammaystiran lagu daro waxyaabo ka kooban qaybo badan oo ku salaysan duruufo iyo yoolal shaqsiyeed. La shaqaynta qorsheeye maaliyadeed ama lataliye waxay kaa caawin kartaa in lagu habeeyo qorshahaaga baahiyadiisa iyo ujeedooyinka gaarka ah.

 

 Ujeedada Qorshaynta maaliyeed.

Ujeedada qorshaynta maaliyadeed waa in la caawiyo shakhsiyaadka iyo qoysaska si ay u gaadhaan ujeedooyinkooda shakhsi  iyo ujeedooyinkooda maaliyadeed. Tani waxay ku lug leedahay abuurista khariidad loogu talagalay mustaqbalkooda maaliyadeed,  iyagoo qiimeynaya xaaladdooda maaliyadeed ee hadda, ogaanshaha yoolalkooda maaliyadeed ee mustaqbalka kan dhow iyo kan fog ba, iyo sameynta qorshe lagu gaarayo hadafyadaas iyada oo loo marayo miisaaniyad taxaddar leh, sida kaydinta, maalgashida, iyo maareynta khatarta.

Qorshaynta maaliyadeed waxa kale oo ay ku lug leedahay la socodka iyo hagaajinta qorshaha, hadba sida lagama maarmaan ah si loo hubiyo in uu sii ahaado mid khuseeya oo waxtar leh muddo ka dib.

Ugu dambeyntii, hadafka qorsheynta maaliyadeed waa in la sur-tageliyo shakhsiyaadka iyo qoysaska in ay  gaaraan badbaado maaliyadeed iyo madaxbannaani, iyo inay ku raaxaystaan ​​​​nasnaanta maskaxda ee la socota ogaanshaha in mustaqbalkooda maaliyadeed in uu sugan yahay.

 

 

Muhiimada Qorshaynta maaliyadeed.

Qorshaynta maaliyadeed ayaa muhiim u ah dhowr sababood. Waxay ka caawisaa shakhsiyaadka iyo ganacsiyada si ay u go'aamiyaan yoolalkooda maaliyadeed oo ay u abuuraan khariidad si ay u gaaraan yoolalkooda ganacsi.

Waxaana ka-mid ah:

     ·       Samaynta miisaaniyad tayo leh

     ·       maaraynta kharashaadka ganacsiga

     ·       iyo maalgelinta si caqli-gal ah.

shakhsiyaadku waxay wanaajin karaan xaaladdooda maaliyadeed waxayna ku gaari karaan xasillooni maaliyadeed oo mustaqbalka fog ah.

Sidoo kale, qorsheynta maaliyadeed waxay ka caawisaa ganacsiyada inay maareeyaan  ama la socodana lacagta caddaanka ah, yareeyaan deynta.

 Iyo inay qaataan go'aanno xog ogaal ah oo ku saabsan maalgashiga, gaancsi ballaarinta, iyo arrimaha kale ee maaliyadeed.

Intaa waxaa dheer, qorsheynta maaliyadeed waxay sidoo kale ka caawisaa shakhsiyaadka iyo ganacsiyada inay u diyaargaroobaan dhacdooyinka lama filaanka ah sida xaaladaha degdegga ah, shaqo la'aanta, ama hoos u dhaca dhaqaalaha.

Lahaanshaha qorshe maaliyadeed oo adag, labada shakhsiyaadka ama ganacsiyadu waxay yareyn karaan khataraha maaliyadeed, waxayna hubin karaan ammaankooda maaliyadeed. Guud ahaan, qorsheynta maaliyadeed waa muhiim sababtoo ah waxay siisaa shakhsiyaadka iyo ganacsiyada qalabka iyo xeeladaha ay u baahan yihiin si ay u gaaraan guul dhaqaale.

 

Gunaanad.

Qorshaynta maaliyadeed waa habka loo maareeyo dhaqaalaha qofka si loo gaaro yoolal iyo yoolal gaar ah. Waxay ku lug leedahay abuurista istaraatiijiyad lagu badbaadinayo, maalgelinta, iyo qoondaynta kheyraadka si hufan si loo gaaro xasillooni maaliyadeed iyo amni. Waxa jira dhawr nooc oo qorshayn maaliyadeed ah, oo ay ku jiraan qorshaynta hawlgabka, qorshaynta guryaha, qorshaynta cashuuraha, iyo qorshaynta maaraynta khatarta ah, kuwaas oo mid kastaa u adeegayo ujeedo gaar ah.

 

Doorka qorsheynta maaliyadeed waa in la caawiyo shakhsiyaadka iyo qoysaska si ay u gaaraan yoolalkooda maaliyadeed ee mustaqbalka fog. Waxa ay bixisaa qaab lagu gaadho go'aamo xog ogaal ah oo ku saabsan kaydinta, maalgashiga, iyo kharashka, waxayna ka caawisaa shakhsiyaadka inay si hufan u maareeyaan dhaqaalahooda. Qorshaynta maaliyaddu sidoo kale waa muhiim sababtoo ah waxay ka caawin kartaa shakhsiyaadka inay ogaadaan khataraha iman kara iyo caqabadaha saamayn kara fayoqabkooda maaliyadeed, iyo horumarinta xeeladaha lagu yareynayo khatarahaas.

 

Guud ahaan, qorsheynta maaliyadeed waa arrin lagama maarmaan u ah maaliyadda shakhsi ahaaneed taas oo ka caawin karta shakhsiyaadka si ay u gaaraan ammaan maaliyadeed iyo xasillooni mustaqbalka fog. Waxay u baahan tahay in si taxadar leh looga fiirsado hadafyada iyo yoolalka maaliyadeed ee qofka, iyo sidoo kale fahamka badeecadaha iyo xeeladaha maaliyadeed ee kala duwan ee la heli karo. Qorshaynta saxda ah iyo fulinta, shakhsiyaadka waxay gaari karaan madaxbannaani maaliyadeed waxayna ku raaxaysan karaan hawlgab raaxo leh.