Waa maxay capital{raasamaal}?

 Introduction{hordhac}

Markaad ganacsi bilaabaysid ama soo dhex gala gayso waxaa lakayaaba in maqalkaaku ku soo dhacay eraykan capital {raasamaal},waxaana laka yaabaa inaad is waydiisay waa maxay raasamaal, waa maxay ahmiyadiisu, shaqo nooce buu qabtaa, miyaa loo baahanyahay iyo waxkale.

 lakin haga walawalin maqaalkeenu maanta wuxuu ka hadli doona raasamalkaas, marka inta aan ku guda jirno waxaa arkaysaa ereyo sida:

 asset{hanti}:waaana hantida ay shirkadu ku shaqayso tusale: miisaska, buuga, qalinka, gaariga iyo dhismaha.

Shares{sahmi}: waa inaad iibsato xissad ama qayb kamid ah  shirkada oo aad ka mid noqoto hantiilayasha ganacsiga leh

capital{raasmaal}

Raasamalku: waa lacagta uu ganacsigu ku shaqeeyo, hantiiluhu{owner} waa lacagta uu ku maalgashado ganacsigiisa hadday tahay dayn ama maalgalin shirkadeed ama lacag uu isagu leeyahay.

Rasamalku: waa lacagta loo isticmaalo in lagu dhaliyo lacag kale.

Rasamalku:  waa waxkasta oo ganacsigu leeyahay oo qayb ka qaadanaya dhismaha hantida ama horumarka ganacsiga ee shirkadda.

Tusaale: rasamalku waa wadnaha ganacsiga, haduusan shaqeenin karin wadnuhu, ganacsigaagu ama jirkaaku ma shaqeenayo mana hormarayo , taasna waa qaacido ganacsi oo  aan la burin karin oo taagan.

waa maxay ahmiyadda raasamalka

raasamalku waxay muhiim u yahay horumarka ganacsiga shirkadaada, waxyna siyaadisaa wax soo saarka shaqaalaha iyo dhanka dhaqaalaha oo dhan.

Waana muhiim sababta oo ah inaad siyaadisu wax soo saarkaaga waxy ku siyaadinaysa faaidaada{profit}ka shirkadaada, dhaqaaluhu dabcan wuu kacayaa.

Rasamalku wuxuu u kala baxaa 4 qaybood waxayna yihiin tiirarka rasamlka waana sidatan:

1: Rasamalka shaqenya{working capital}: rasamalka shaqenaya wuxuu kala saaraa shirkadda hantideeda{asset} iyo daynteeda{liability},isagoo cabiraya/qiyaasaya awooda ay shirkadu leedahay inay isla markana ilaalinayso qulqulka lacagta.

Workingcapital  =  asset{hanti}  - liability{daynta}.

Rasamalka shaqeeya waa loo isticmaalaa in lagu maalagaliyo hawlgalka shirkadda  iyo buuxinta waajibaadka muddada gaaban.

2: Rasamalka daynta { debt capital} :

Rasamalka daynta waa rasamalka aad hesho adigoo dayn{loan} kasoo qaadanya bankiyada, shirkadaha caanka ah, shirkadaha ganacsiga maalagaliya, eheladda, saaxibadda iyo waxkasta aad u baahantahay si aad ganacsi u abuurtid.

Rasamalka dayntu waa inaad si joogta u bixisaa dabcan adigoo oo ann u qaadanaynin inu yahay dayn culus oo shakhsi ah lakin se wax muhiim uh ganacsigaaga dhismihiisa iyo horumarkiisa.

3: Rasamalka sinaanta { equity capital} :

Rasmalka sinaantu sida uu magaciisu sheegayo waa inaad iibiso saamiyadda {shares} shirkadda adigoo iibinaya saamiyadda si khaas{private} ama koox{group} ah  adigoo lacagtaas u isticmaalaya inaad siyaadiso rasamaalka shirkadda.

FG: qiimaah saamiyadu waa isku mid, halkii saami inta uu shirkadu kaga fadiyo qiima ahaan baa looga iibinayaa qofka ama kooxda iibsanaysa, khasabna maaha inaan hal sahmi kaliya iibsato hal kabadan waad iibsabkartaa, waxayna share ku yeelan doonan faaido {profit} ka shirkadda hadba inta saami ay iibsadeen qiimaha,iyagoo ilaalinaya xeerka ganacsi ay dawladu dajisay.

 

4: Rasmalka gancsiga{ trading capital}

Rasamlka ganacsi wuxuu gaar u yahay warshadaha maaliyeed taas  oo malgalisa shirkadaha dulaalnimada ka shaqeeya iyago caawinaya ama taagero siinaya qorshohooda maalgashi, iyagoo faaido ama wax iibinwayn ay shirkaddaha dulalnimda ugu wayn ay sameeyaan ka faaidaya.

Rasmalka ganacsi wax iibsigaas weyn lacagta uu ka faaido waxaa lagu daraya rasmalka ay shirkadu ku shaqenayso haddii uu khassaro yimaado saddexda kale ayaa asturaya inta uu kasoo kabanayo .

Conclusion {gunaanad}

Gabgabadii waxaan dhihi lahaa rasamlku waa aasaska ganacsiga, wuxuuna dajiya misaniyadda loo baahanyahay si uu ganacsigu u shaqeeyo, wuxuuna muhiim u yahay horumarka ganacsiga iyo la xalinta caqabadooyinka soo waajihidoona gancsigaaga iyo furasadaha ganacsi sida looga faaidaysanlahaa.